Những chuyển biến về cơ cấu kinh tế và xã hội Việt Nam dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp?

Những chuyển biến về cơ cấu kinh tế và xã hội Việt Nam dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp?

Sau khi đã cơ bản bình định được Việt Nam bằng quân sự, thực dân Pháp đã bắt đầu tiến hành khai thác trên đất nước ta. Dưới tác động của cuộc khai thác đã làm biến đổi trong cơ cấu kinh tế kéo theo sự biến đổi về xã hội Việt Nam

1. Những chuyển biến về kinh tế

  a) Mục đích: vơ vét sức người, sức của nhân dân Đông Dương đến tối đa phục vụ cho cuộc thống trị lâu dài.

  b) Các chính sách:

  – Nông nghiệp: Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất ® lập đồn điền trồng cao su, cà phê, thuốc lá.

  – Công nghiệp: Tập trung khai thác mỏ (than đá, thiếc, kẽm…), ngoài ra còn xây dựng các ngành công nghiệp phục vụ đời sống như: điện, nước, bưu điện…

  – Thương nghiệp: độc chiếm thị trường, nguyên liệu và thu thuế

  – Giao thông vận tải:

   + Xây hệ thống giao thông vận tải kể cả đường thuỷ và đường bộ phục vụ cho Pháp khai thác và mục đích quân sự.

   + Xây dựng nhiều cầu lớn: Long Biên (Hà Nội), Tràng Tiền (Huế), Bình Lợi (Sài Gòn).

   + Mở rộng nhiều cảng biển.

   c) Những chuyển biến về kinh tế:

  – Tích cực:

    + Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa từng bước du nhập vào Việt Nam.

    + So với nền kinh tế phong kiến, kinh tế Việt Nam bấy giờ sản xuất ra nhiều của cải vật chất hơn.

    + Bộ mặt xã hội Việt Nam thay đổi, cơ sở hạ tầng được xây dựng.

  – Tiêu cực:

   + Tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam bị cạn kiệt.

   + Nông nghiệp: không phát triển, nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, bị mất ruộng đất, đời sống nông dân cơ cực.

   + Công nghiệp: phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.

-> Nền kinh tế Việt Nam lúc bấy giờ là nền sản xuất nhỏ, lac hậu và lệ thuộc, cơ sở hạ tầng do Pháp xây dựng chỉ phục vụ cho quyền lợi của Pháp.

2. Những chuyển biến về xã hội

* Các giai cấp cũ bị phân hóa:

  – Địa chủ phong kiến:

   + Một bộ phận nhỏ trong giai cấp địa chủ phong kiến dựa vào thực dân Pháp, ra sức chiếm đoạt ruộng đất, bóc lột nông dân, trở nên giàu có và trở thành tay sai của Pháp.

   + Tuy nhiên, một số địa chủ nhỏ và vừa: bị đế quốc chèn ép, cho nên có tinh thần chống Pháp.

  – Giai cấp nông dân:

   + Chiếm số lượng đông đảo nhất, bị thực dân Pháp và địa chủ chiếm đoạt ruộng đất, bóc lột (bằng thuế khoá, địa tô, phu phen, tạp dịch…), cuộc sống của họ khổ cực.

   + Một số người lên thành phố làm thuê trong xí nghiệp, đồn điền, hầm mỏ ® công nhân Việt Nam.

   + Đây là lực lượng to lớn trong phong trào chống Pháp, sẵn sàng  tham gia hưởng ứng phong trào chống Pháp, tuy nhiên do thiếu sự lãnh đạo đúng đắn cho nên họ chưa phát huy được đầy đủ sức mạnh của mình.

* Các giai cấp mới xuất hiện:

  – Giai cấp công nhân:   

   + Ra đời từ nền công nghiệp thuộc địa, laøm vieäc trong ñoàn ñieàn, haàm moû, nhaø maùy, xí nghieäp…

   + Xuất thân từ nông dân.

   + Số lượng ngày càng tăng.

    + Bị giai cấp tư sản bóc lột,  trả lương thấp ®  đời sống cơ cực.

   + Đây là lực lượng sớm có tinh thần đấu tranh. Tuy nhiên, giai đoạn này họ đấu tranh, mục tiêu chủ yếu là đòi quyền lợi về kinh tế ® mang tính tự phát.

   + Là giai cấp còn non yếu về măt chính trị chưa nhận thức được rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình

   + Đây là lực lượng sẵn sàng hưởng ứng các phong trào chống Pháp do các tầng lớp khác lãnh đạo.

  – Tư sản Việt Nam:

   + Những người làm trung gian, đại lí hàng hoá, mua bn nguyn vật liệu, chủ xưởng, nhà buôn.

   + Họ bị chính quyền thực dn kìm hãm, tư bản Pháp chèn ép, thế lực kinh tế yếu. Cho nn họ ít nhiều có tinh thần dân tộc, chống đế quốc, chống phong kiến.

   + Một số sĩ phu yêu nước lập ra các hội buôn, cơ sở sản xuất.

  – Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:

   + Gồm những tiểu thương, tiểu chủ, nh bo, học sinh, sinh viên. Có tư tưởng tiến bộ, có tinh thần chống Pháp và phong kiến, là một bộ phận lực lượng cách mạng.

  – Tác động:

   + Mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp ngày càng gay gắt.

   + Tạo điều kiện bên trong cho cuộc vận động giải phóng dân tộc theo xu hướng mới vào đầu thế kỉ XX.