Đề bài: Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao
Bài làm
Nam Cao là một nhà văn tiêu biểu xuất sắc của nền văn học trước cách mạng tháng 8/1945. Ông là người gắn liền với số phận của người dân nghèo khổ, những người trí thức tiểu tư sản đang loay hoay giữa con đường văn chương của mình.
Tác phẩm “Lão Hạc” là tác phẩm xuất sắc viết về số phận người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Nhật và Pháp. Những người nông dân khốn khổ của chúng ta phải chịu cảnh sống lay lắt, không ra kiếp người trong thời kỳ thiếu đói, áp bức đó.
Nhưng dù trong hoàn cảnh nào thì người nông dân vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp thanh cao của mình. Lão Hạc là một trong những người nông dân như thế. Tác phẩm thể hiện tính nhân đạo của tác giả, thể hiện sự trăn trở của người cầm bút với những mảnh đời bất hạnh.
Lão Hạc là một người nông dân nghèo khổ, gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống. Vợ ông mất sớm ông chỉ có một người con trai nhưng người đó lại bị bắt đi làm ở đồn điền cao su trong Đồng Nai đã nhiều năm. Một nơi nổi tiếng tàn ác, đi dễ khó về, bị tra tấn đánh đập dã man nhiều người đã phải bỏ mạng ở những đồn điền cao su đó.
Truyện ngắn được kể thông qua lời của ông giáo là người hàng xóm thân thiết của lão Hạc. Là người mà có bất kỳ việc gì lão Hạc cũng sang xin ý kiến, bởi lão tôn trọng cái tâm, cái tài của người hàng xóm này.
Lão Hạc sống một mình với con chó, là kỷ niệm duy nhất con trai lão mua trước khi lên đường đi làm ở đồn điền cao su. Lão Hạc gọi con chó bằng cái thân thân mật, trìu mến, Cậu Vàng. Lão thương nó như thương con vậy, lão ăn gì thì nó ăn đó, có mọi vui buồn lão đều tâm sự với nó, coi nó như con trai mình vậy.
Con Vàng không chỉ là một con vật nuôi bình thường mà nó chính là người bạn tâm giao, tri kỷ của lão Hạc, là hình ảnh thế thân cho con trai của lão, nên lão thương nó nhiều lắm. Dù cuộc sống có nhiều khó khăn nhưng lão chưa bao giờ có ý định bán nó dù nhiều người gạ gẫm lão.
Lão Hạc rất tằn tiện, lão bị ốm, không có đồ ăn thì lão ăn củ chuối củ mài sống qua ngày nhưng nhất định không tiêu vào sốtiền tích cóp mà lão dành dụm được để cưới vợ cho con.
Lão có sở hữu một mảnh vườn là tài sản duy nhất mà hai vợ chồng lão tích cóp được cũng là tài sản duy nhất lão có để dành cho con trai sau này lấy vợ có miếng đất cắm dùi làm ăn. Nhưng không may cho lão rằng, miếng đất của lão lại bị Bá Kiến người có tiền và quyền hành trong xã hội để ý.
Nhà Bá Kiến nhăm nhe chiếm mảnh đất của lão Hạc để là nơi ở cho con trai lão ấy. Những lão Hạc kiên quyết không bán.
Lão không muốn bán đi mảnh đất món tài sản duy nhất có thể để lại cho con trai mình sau này, bán đi rồi sau này con trai lão về biết sống ở đâu, biết tá túc nương tựa vào đâu. Chính vì vậy, mà dù bị thúc em dọa nạt, hay nịnh nọt lão Hạc cũng cương quyết không bán mảnh vườn của mình.
Nhưng bằng linh cảm của người từng trải lão Hạc biết, lão sẽ không được sống yên với cha con nhà Bá Kiến, chúng không mua được mảnh đất của lão bằng con đường danh chính ngôn thuận, thì chúng nhất định sẽ tìm cách nào đó để cướp không của lão. Sẽ dồn lão tới đường vướng vòng lao lý tù tội để làm điều kiện trao đổi mảnh đất hương hỏa. Lúc ấy lão sẽ mất trắng mảnh đất.
Nghĩ vậy nên lão mới bán con Vàng lấy tiền, rồi mang hết giấy tờ nhà, tiền bạc dành dụm được sang gửi ông giáo hàng xóm thân thiết đáng tin của lão. Rồi lão còn gửi tiền ma chay của mình phòng khi lão nằm xuống thì có tiền mua quan tài, tổ chức ma chay. Một người đàn ông tự trọng lo liệu chu toàn cho cả cái chết của mình. Hành động này thể hiện lòng tự trọng của lão Hạc.
Sau đó, về nhà lão đi xin bả chó, lão qua nha Binh Tư một tay chuyên bắt trộm chó trong làng đem bán lấy tiền ăn tiêu. Khi thấy lão Hạc xin bả chó, mà con Vàng lão đã bán rồi, khiến cho Binh Tư nghi ngờ cho rằng lão Hạc nghèo đói quá cũng sinh hỏng tính ăn cắp vặt như mình, trở thành người tha hóa biến chất. Nên hắn còn trêu ông lão “Nếu có đánh được quả nào thì chia cho tôi với nhé”
Lão Hạc chỉ cười đau xót không nói gì ngoài việc hẹn lão Binh Tư trưa nay sang nhà mình uống rượu, nhớ rủ cả ông giáo nữa. Rồi trưa đó, Binh Tư rủ ông giáo sang nhà lão Hạc như đã hẹn. Nhưng chỉ thấy một cảnh hết sức đau lòng khi lão Hạc nằm trên giường miệng sùi bọt mép người co giật vì đã ăn bả chó tự tử.
Lão Hạc đã chọn cho mình một cái chết đau đớn, nhưng tâm hồn thanh thản, bởi lão biết nếu lão sống thì cũng gặp những khó khăn, khi gia đình Bá Kiến đang âm mưu hại lão cướp mảnh vườn, lão không muốn để mất mảnh vườn được lão thà chết còn hơn. Tình thương con của một ông lão nông dân khiến cho nhiều người đọc phải nghẹn ngào đau đớn, xúc động.
Lão Hạc chính là người nông dân đau khổ, bế tắc, bị hoàn cảnh xô đẩy tới chỗ chết, thể hiện sự tàn ác của xã hội cũ. Tác phẩm thể hiện tính nhân văn, nhân đạo của Nam Cao với những người nông dân khốn khổ trong xã hội xưa.
Nguồn: Văn mẫu hay
