KỂ CHUYỆN CÔ BÉ BÁN DIÊM BẰNG CÁCH HÓA THÂN VÀO QUE DIÊM
Đêm nay là một đêm giao thừa! Một đêm rét mướt ngoài trời chỉ toàn là tuyết, tôi cũng những người bạn diêm của mình nằm im lìm trong bao trong một chiếc giỏ được ôm trong lòng của một cô bé. Đúng vậy! Một cô bé hiền lành và đáng thương! Đêm nay, đáng ra cô bé phải được ngồi trước lò sưởi, bên một bàn ăn thịnh soạn và cùng gia đình đón giao thừa nhưng lại phải lang thang khắp đường phố để giao bán những que diêm như chúng tôi để có tiền mang về. Ôi chao, cuộc đời của những que diêm chúng tôi ngắn ngủi nhưng chẳng mấy khổ đau còn cuộc đời của nhiều còn người lắm khổ đau quá đỗi.
Trong tiếng gió rít cuốn theo tuyết bay len vào mọi ngóc nghách đường phố, một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối. Tôi còn nhớ cách đây vài ngày cô bé vẫn còn giày để đi nhưng là một đôi giàu vải mỏng và cũ, không may thay, nó đã bị mất trong một sự cố với xe ngựa và cô bé chỉ có thể đi chân đất như vậy trong đêm đông giá buốt. Tôi cố ló ra nhìn cô bé và thấy gương mặt cô đỏ ửng nhưng không phải trong màu da hồng hào mà là dưới khuôn mặt nhợt nhạt, hiện rõ sự cóng lạnh của cô. Cứ mỗi lần có người đi lại trên con đường vắng tanh này, cô bé lại đưa một tay đang cầm bao diêm ra, mời họ mua, nhưng chả ai thèm dừng lại đoái hoài dù chỉ một lần. Có lẽ là d trời quá lạnh và họ đang bận về nhà chăng hay họ không muốn dùng đến chúng tôi nữa vì đã có lò sưởi? Nhưng dù thế nào, tôi đâu còn muốn quan tâm đến số phận của một que diêm bé nhỏ như tôi sẽ đi về đâu, nếu người ta không dùng thì tôi cứ ở đó, còn nếu được quẹt lên, tôi sẽ cháy sáng trong vài phút rồi từ giã cõi đời trong sự thanh thản chẳng mảy may nhiều nghĩ suy khi đã cống hiến cho cuộc đời và làm tròn trách nhiệm của mình. Người tôi lo là cô gái bé nhỏ đáng thương của tôi. Cô bé sống với cha ở trên gác, sát mái nhà mà mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở trên vách, gió vẫn thổi rít vào trong nhà. Đặc biệt người cha là một kẻ say luôn đòi tiền con gái để uống rượu, nếu đêm nay, cô không có tiền đem về, nhất định sẽ bị đánh đập vô cùng tàn nhẫn.
Có lẽ cô bé cũng biết những điều ấy, không còn đủ sức mà đi trong đói và rét, cô bé chọn một góc tường và ngồi xuống. Cô đưa tay vào giỏ định lấy diêm, tôi vô tình chạm vào đôi bàn tay ấy và thấy nó cứng đờ, lạnh tê khiến cho ai nấy đều phải giật mình. Tôi chợt nhớ ra cô bé từ hôm qua đến nay chưa có gì vào bụng và trong đêm tuyết phủ như vậy thì đôi chần trần và chiếc váy mỏng manh đâu thể chống đỡ nổi. Tôi thấy cô ngồi nép vào bên tường, đôi môi tím tái, đôi mắt buồn tẻ nhưng vẫn ánh lên vẻ ngây thờ thuần túy. Tôi chợt thấy buồn thương thay cho cô bé, khi mà bằng tuổi cô, những cô cậu bé khác đang được cha mẹ chiều chuộng bên bàn ăn với ngỗng quay và chân gà cùng hơi ấm lò sưởi thì cô bé lại chịu đói, rét và sự sợ hãi ngôi nhà cô ở.
Có lẽ do quá lạnh, cô lấy ra một bao diêm và quẹt. Cô quẹt một que đầy, ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biếc đi, trắng ra, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trông đến vui mắt.
Cô bé hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Và tôi thấy mắt cô ánh lên niềm vui vì cô tưởng chừng như đang ngồi trước một lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng. Trong lò, lửa cháy nom đến vui mắt và tỏa ra hơi nóng dịu dàng. Nhưng vòng đời những que diêm như tôi vốn ngắn, chưa được bao lâu, lò sưởi đã không còn.
Cô bé ngồi bần thầm ra một lúc rồi bắt đầu quẹt que diêm thứ hai, diêm cháy và sáng rực lên. Hiện lên là một bàn ăn đã dọn sẵn, khăn trải trắng tinh, trên bàn bày toàn bát đĩa bằng sứ quý giá, và có cả một con ngỗng quay. Nhưng điều kỳ diệu nhất là ngỗng ta nhảy ra khỏi dĩa và mang cả dao ăn, cắm trên lưng, tiến về phía cô. Tất cả còn được bọc trong một căn nhà bằng gỗ ấm áp. Rồi lại một lần nữa… que diêm vụt tắt; trước mặt của cô bé chỉ còn là những bức tường dày đặc, lạnh lẽo và vô tình. Không có bàn ăn thịnh soạn nào ở đây cả, chỉ có một cô bé đói và rét.
Cô bé tiếp tục quẹt, cô quẹt que diêm thứ ba. Một cây thông Noel xuất hiện. Cây to lớn và cao. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ. Như một phản xạ, cô bé với đôi tay về phía cây… nhưng diêm tắt. Tất cả những ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.
Khi này, tôi nghe thấy tiếng cô bé thủ thỉ:
– Chắc hẳn có ai vừa chết, em bé tự nhủ, vì bà em, người hiền hậu độc nhất đối với em, đã chết từ lâu, trước đây thường nói rằng: “Khi có một vì sao đổi ngôi là có một linh hồn bay lên trời với thượng đế”.
Tôi ngỡ rằng mọi mộng mị đã tan nhưng cô bé tiếp tục quẹt một que diêm nữa vào tường, một ánh sáng xanh tỏa ra xung quanh và cô bé thấy một bà tiên hiền hâu hiện ra, ồ, không phải là bà tiên mà chính là bà của cô bé, đôi mắt cô bé sáng long lanh và như quên hết khổ đau, cô bé chạy lại bên đó và que diêm tắt phụt, ảo ảnh rực sáng trên khuôn mặt em bé cũng biết mất.
Nỗi thất vọng tràn lên trong đôi mặt của cô và thế là cô quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao. Phải chăng cô muốn níu bà cô lại? Diêm nối nhau chiếu sáng như giữa ban ngày. Chưa bao giờ tôi nhìn thấy một bà lão to lớn và đẹp như thế này. Bà cụ cầm lấy tay cô bé, rồi hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa. Họ đã về với Thuợng đế. Tôi chính là que diêm cuối cùng đã cháy mở con đường cho hai bà cháu bay về cõi vĩnh hằng. Tôi đã đi cùng với hai bà cháu đến nơi hạnh phúc.
Tôi tin rằng mọi khổ đau cô bé phải chịu đã qua, nơi thành phố lạnh lẽo tình người ấy không xứng đáng có được một thiên thần như cô và cô thuộc về cõi mơ. Khi ra đi, trên môi cô bé đã nở một nụ cười tươi tắn và rạng ngời nhất của một thiên thần.
