Đề bài: Phân tích nhân vật Tnú trong tác phẩm Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành
Nếu sử sách là những trang vàng ghi danh những vị anh hùng đã can đảm hi sinh để đổi lấy hòa bình cho Tổ quốc, thì văn học lại là nơi cho ta khám phá thêm cuộc sống, về tâm hồn thanh cao, trong sáng của những vị anh hùng ấy. "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành là một trong những tác phẩm như thế. Ở đó, ta bắt gặp người anh hùng Tây Nguyên mang tên Tnú với tấm lòng yêu nước nồng nàn thiết tha. Chính tình yêu của tác giả đã truyền thêm lửa cho nhân vật của ông vượt qua bao đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần để gìn giữ lòng thủy chung với đất nước. Tác phẩm mang đậm chất Tây Nguyên, và Tnú chính là một vị anh hùng đại diện cho những con người yêu nước ở nơi đây.
Nhà văn Nguyễn Trung Thành đã để cho núi rừng Tây Nguyên nuôi lớn Tnú và trưởng thành bên cạnh những con người cách mạng như Mai, anh Quyết, cụ Mết. Họ đùm bọc lẫn nhau. Đặc biệt là cụ Mết, chính cụ đã giác ngộ lý tưởng cách mạng cho Tnú ngay từ khi còn nhỏ. Chưa cầm được súng, Tnú giữ vai trò là chú bé liên lạc, vượt qua bao nơi rừng thiêng nước độc để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Hình ảnh ấy lại khiến người đọc liên tưởng đến hình ảnh "Chú bé loắt choắt" mang tên Lượm của nhà thơ Tố Hữu. Cả hai đều dũng cảm và gan góc dù tuổi còn thiếu niên. Dù khi học chữ, Tnú hay quên nhưng "đi đường núi thì đầu nó sáng lạ lùng. Nó liên lạc cho anh quyết từ xã về huyện. Không bao giờ nó đi đường mòn. Giạc vây các ngả đường, nó leo len một cây cao nhìn quanh một lượt rồi xé rừng mà đi, lọt tất cả các vòng vây. Qua sông nó khôgn thích lội chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang, vượt lên trên mặt nước, cỡi lên thác băng băng như một con cái kình". Hình ảnh Tnú lúc này thật đẹp và đậm chất "lính" – một người lính quả cảm, anh dũng, đáng yêu. Chính tình yêu đất nước và lòng căm thù giặc đã dẫn đường chỉ lối cho Tnú vượt qua mọi gian nan để nối hai đầu liên lạc cho anh Quyết. Nếu không có Tnú, anh Quyết và các chiến sĩ khác cũng khó lòng mà lên kế hoạch chiến đấu được. Ở con người của Tnú còn có một phẩm chất rất đáng ngợi khen là luôn luôn đặt tình yêu đất nước lên trên cả mạng sống của mình. Bởi thế, có lần bị giặc bắt, Tnú đã vội vã nuốt trọn cái thư. Khi bị bắt, dù có bị tra tấn dã man đến thế nào, Tnú cũng nhất quyết không chịu khai ra những manh mối của chiến sĩ. Con người ấy tuy nhỏ bé nhưng tinh thần yêu nước thật lớn lao. Dù đau đớn đến thế nào, Tnú cũng chịu đựng.
Hình ảnh của Tnú khiến người đọc khâm phục và ngưỡng mộ. Nhà văn cũng đã dành cho Tnú những lời văn hết sức ưu ái và đậm chất Tây Nguyên. Nhất là cảnh miêu tả Tnú học chữ. Tnú học chữ hay quên.´"Có lần thua Mai, nó đập bể cả cái bảng nứa trước mặt Mai và anh Quyết, bỏ ra suối ngồi một mình suốt ngày. Anh quyết ra dỗ, nó không nói. Mai ra dỗ, nó đòi đánh Mai". "Nó cầm một hòn đá, tự đập đầu, chảy máu ròng ròng. Anh Quyết phải băng lại cho nó. Đêm đó, anh ôm nó trong hốc đá". Những lời văn chân thực viết về Tnú khiến người đọc xúc động. Tnú đúng là một con người cứng rắn và táo bạo. Dù có phần ngang ngược và bồng bột, nhưng sau khi nghe anh Quyết dỗ dành "Sau này, nếu Mĩ – Diệm giết anh, Tnú phải làm cán bộ thay anh. Không học chữ sao làm được cán bộ giỏi". Tnú như đã nhìn nhận ra cái sai của mình và quyết tâm sửa sai ngay lập tức. Hơn nữa, lòng căm thù giặc đến tận xương tận tủy và lòng chung thành với đất nước đã thôi thúc Tnú phải tiến bộ, phải cố gắng. Tnú lại học chữ, học từng chút một.
Ở Tnú ta thấy rất rõ một tâm hồn trong sáng, một con người bộc trực, thẳng thắn và can đảm, quả quyết. Đặc biệt là khi cụ Mết kể lại cảnh mẹ con Mai bị giết ngay trước mắt Tnú. Nỗi thù sâu nặng này Tnú sẽ chẳng bao giờ quên. Bọn giặc đến lùng cả làng Xô Man. Chúng bắt Dít, rồi bắt mẹ con Mai. Đứa con đầu lòng tội nghiệp của Tnú, dù chưa được đầy tháng bọn chúng cũng không tha. Thằng bé vẫn ngủ say trên lưng mẹ. Bọn giặc tàn ác bắt đầu tra tấn mẹ con Mai. Chúng cầm gậy sắt nhằm vào đứa bé mà đánh. Dù Mai đã kịp đỡ đòn cho con nhưng rồi cái gì đến vẫn cứ đến. Thân đàn bà yếu đuối dù lòng dạ sắt đá đến mấy cũng không thể chống lại được cả lũ giặc bạo tàn kia. Chúng dội lên Mai cả một trận mưa sắt. "Không nghe thấy tiếng thét của Mai nứa. Chỉ nghe đứa bé khóc ré lên một tiếng rồi im bặt. Chỉ còn tiếng cây sắt nện xuống hừ hự". Chứng kiến cảnh vợ con mình nằm đó bị kẻ khác đánh đập, sát hại, ai là người có thể cầm lòng được? Hơn nữa, Tnú lại là người yêu vợ, thương con hết mực. Ở chỗ hai con mắt anh bây giờ là hai cục lửa lớn. Anh chạy đến cứu vợ con nhưng đã quá muộn vì con anh đã không còn một hơi thở. Đau đớn và uất hận, hai cánh tay rộng lớn như hai cánh lim chắc của anh ôm chặt lấy mẹ con Mai.
Tnú không cứu được vợ con. Thậm chí còn bị bắt. Hoàn cảnh của Tnú lúc ấy thật khó có thể trách anh được. Bởi người bị hành hạ trước mắt anh kia là vợ, là đứa con ruột thịt còn đỏ hỏn của anh. Làm sao anh đứng nhìn vợ con mình chết trong tay bọn giặc mà không đứng lên cứu giúp? Dẫu biết rằng, có xông vào thì anh cũng không thể thắng được chúng vì một mình anh với hai bàn tay không làm sao thắng được một lũ giặc đang lăm lăm trong tay nào súng, nào giáo, nào gậy sắt… Bọn chúng đã đánh một đòn tâm lý rất mạnh vào Tnú khiến anh phải lộ diện. Đây cũng chính là bài học sâu sắc và đầy triết lý được rút ra từ biến cố của Tnú. Càng trong lúc bí bách, cùng quẫn lại càng phải bình tĩnh và sáng suốt.
Tnú bị bắt. Đúng như ý muốn của lũ giặc kia. Nhưng người anh hùng ấy vẫn không hề khuất phục. Trong đêm tối, anh suy nghĩ về cuộc cách mạng của dân tộc: "Ai sẽ làm cán bộ? Đến khi có lệnh Đảng cho đánh, ai sẽ làm cán bộ lãnh đạo dân làng Xô Man đánh giặc?". Anh nghĩ mình sắp chết. Nhưng không, bọn chúng còn hành hạ anh đau đớn hơn cả cái chết. Chúng quấn dẻ đã tẩm dầu xà nu lên mười đầu ngón tay Tnú. Chính thằng Dục cầm lửa châm vào tay Tnú. Dầu xà nu bắt lửa cháy ngùn ngụt. Tnú không kêu lên một tiếng nào. Anh trợn mắt nhìn thằng Dục. "Mười ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc". Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, trừng trừng. Không cần miêu tả, người đọc cũng cảm nhận được sự đau đớn đến chừng nào khi bị đốt sống mười ngón tay như thế. Chạm tay phải lửa còn đau huống chi cả đám lửa rực cháy trên từng ngón, từng ngón mà không sao chống cự lại được. Nhưng ngọn lửa ấy đâu có là gì so với ngọn lửa lớn đang bùng cháy trong lòng người anh hùng cách mạng kia. "Trời ơi! Cha mẹ ơi! Anh không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực, cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không kêu lên. Anh Quyết nói: Người cộng sản không thèm kêu van… Tnú không thèm kêi, không thèm kêu van. Nhưng trời ơi! Cháy cả ruột đây rồi! Anh Quyết ơi! Cháy! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!". Ngọn lửa hung tàn của bọn giặc cháy đến đâu thì ngọn lửa hận thù trong lòng Tnú lại bùng cháy đến đó. Sự căm thù dồn nén rồi phát lên thành tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Tiếng "Giết!". Bọn thằng Dục và tay sai đi cùng hắn đã bị thanh niên trong làng giết chết bằng những cây rựa mài bằng đá Tnú mang từ đỉnh núi Ngọc Linh về… Tnú được cứu sống. Ngọn lửa trên tay anh được dập tắt. Lúc trước, vì chỉ có hai bàn tay không và một thân một mình nên Tnú không thể nào cứu được vợ con. Còn lúc này, nhờ có những cây rựa tuy chỉ là vũ khí thô sơ nhưng ít nhất khi mọi người cùng nhau hợp sức, những tên "ăn thịt người" kia cũng đã bị đánh bại. Đây không những là bài học sâu sắc cho Tnú mà còn là một kinh nghiệm quý báu cho cả cuộc đấu tranh lớn của dân tộc. Muốn giết được giặc, chỉ có ý chí thôi chưa đủ được. Ý chí ấy phải được phát huy đúng lúc, đúng chỗ, phải có sự bàn bạc, có chiến lược, có sự đoàn kết của đông đảo mọi người.
Sự kiện ấy đã một lần nữa giác ngộ con đường cách mạng của Tnú. Dù hai cánh tay không còn nguyên vẹn nhưng với ý chí quyết tâm và tấm lòng can đảm, anh dũng, Tnú vẫn là một người chiến sĩ xuất sắc, góp công sức lớn trong công cuộc giải phóng dân làng Xô Man, góp tên mình vào những trang sử vàng của dân tộc.
Tnú xứng đáng là một vị anh hùng đời đời được nhớ ơn. Thế hệ trẻ hôm nay được sống trong hòa bình độc lập là nhờ có những con người can đảm và giàu đức hinh sinh như anh. Tất cả hãy cùng nhau gìn giữ đất nước, cùng đoàn kết gắn bó sát cánh bên nhau để Tổ Quốc ngày một giàu mạnh hơn, văn minh hơn.
Nguồn: Tài liệu văn mẫu
